GUATEMALA: DỆT MỘT VĂN HÓA
Dạo chơi ở các khu chợ Guatemala, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những sản phẩm dệt may với sắc màu sặc sỡ. Tại đất nước này, dệt không chỉ là một nghề thủ công đặc trưng mà còn là người kể chuyện thầm kín về nét đẹp văn hóa.
Nghề dệt Guatemala đã có nguồn gốc từ 1.500 năm trước khi nền văn minh Maya còn tồn tại và nó vẫn vẹn nguyên hình thức ban đầu cho đến tận hôm nay. Theo truyền thuyết, người Maya được dạy dệt bởi nữ thần mặt trăng và các thợ thủ công vũ trụ. Đối với họ hơn cả những vật chất thông thường vải dệt Guatemala còn là biểu tượng giàu tính lịch sử của tổ tiên xưa cũ. Tất cả phụ nữ Maya ở mọi tầng lớp đều được dạy dệt vải từ khi còn bé và lưu truyền kĩ thuật từ đời này qua đời khác. Thậm chí, mỗi bé gái đều được ban phước trong một nghi lễ dệt vải đặc biệt: một nữ hộ sinh sẽ tắm cho bé gái và đưa các công cụ dệt vải thu nhỏ qua tay em bé. Bà mụ sẽ nói lời cầu nguyện, cầu xin các vị thần giúp đứa trẻ noi gương các bậc tiền bối trở thành một người thợ dệt lành nghề.
Quy trình chế tạo hàng dệt Guatemala truyền thống hầu như không thay đổi kể từ thời cổ đại cho tới bây giờ. Các vùng cao nguyên phía tây và trung tâm đất nước là nơi sinh sống của một số cộng đồng nghệ nhân vẫn sử dụng các phương pháp ban đầu và cũng dạy con gái của họ làm điều tương tự. Sản phẩm của họ được dệt bằng sợi bông nhuộm từ các loại cây như hoa dâm bụt (hồng), cà rốt (cam), thảo mộc (xanh) và vỏ cây bơ (màu be). Sau khi các sợi được kéo, người nghệ nhân bắt đầu dệt chúng trên khung cửi. Những khung dệt này là những thiết bị di động được chế tạo thủ công rất độc đáo với một đầu dệt mắc vào cột gỗ và đầu kia quấn quanh lưng để căng vải.
Trên một tấm vải trắng, người thợ di chuyển bàn tay lặp đi lặp lại theo bản năng để tạo ra các thiết kế hình học đặc trưng với đường kẻ sọc, hoa, chim và động vật. Ngày nay, du khách đến Guatemala đều rất ngạc nhiên và thích thú khi thấy nhiều dân làng vẫn mặc trang phục tự dệt truyền thống rực rỡ sắc màu. Tuy nhiên, nghề dệt ở Guatemala là một nét đẹp cần được gìn giữ và bảo tồn bởi những vấn đề xoay quanh việc chiếm đoạt văn hóa. Thậm chí một số hợp tác xã đã được thành lập ở đất nước này để tiếp tục duy trì và giành chỗ đứng cho Guatemala giữa những nghề thủ công khác trên thế giới.
Ảnh: architecturaldigest