Jean-Paul Gaultier – kẻ nổi loạn của thời trang Haute Couture
Jean-Paul Gaultier sinh năm 1952 tại một vùng ngoại ô Paris, cha là một kế toán viên và mẹ là một thư ký. Người có sức ảnh hưởng lớn nhất, trao cho ông niềm đam mê với quần áo, thời trang lại chính là bà ngoại – người thường cho ông xem những show nhạc kịch cabaret tại Folies Bergère trên TV.
Năm 1970, khi mới 18 tuổi, Gaultier đã được nhận làm trợ lý cho studio của Pierre Cardin, nhà thiết kế của những chiếc váy tiên phong, váy bubble và chiếc áo khoác hiện đại rất được yêu thích bởi Ferdinand Marcos. Gaultier thần tượng Cardin, người không mấy để tâm đến những hiệp ước và không hề e ngại hội đồng couture vốn được điều hành bởi luật Pháp. Sau Cardin, Gaultier làm việc cho Jacques Esterel rồi đến Jean Patou, một nhà mốt lâu năm ở Pháp.
Gaultier ra mắt bộ sưu tập đầu tiên năm 1976 tại Paris và dần trở nên nổi tiếng vào những năm giữa thập niên 80. Kể cả những ngôi sao nhạc Pop đình đám bấy giờ như Madona cũng mặc thiết kế của ông. Chiếc corset bodysuit màu hồng, với cúp ngực hình nón cường điệu, mà Gaultier thiết kế cho Madona mặc trong tour diễn Blond Ambition trở thành hình ảnh khó quên của thời đại.
Ông là một trong những người ủng hộ đàn ông mặc váy, lần đầu tiên là vào năm 1984 với bộ sưu tập “Boy Toy”. Dĩ nhiên, hình ảnh các người mẫu nam điềm tĩnh, mặc chiếc váy là trái với quan điểm truyền thống từ trước đến nay. Gaultier nói rằng ông không có ý tạo nên phát ngôn hay hành động khiêu khích gì; ông lấy cảm hứng từ truyền thống, bao gồm những chiếc tạp dề dài mà những bồi bàn từng mặc trong các quán bia, các người mẫu của ông đã thể hiện được những hình ảnh vô cùng nam tính khi mặc sarong.
Gaultier từng được Bernard Arnault – chủ tịch tập đoàn LVMH mời vào vị trí Giám đốc sáng tạo cho Givenchy, nhưng ông đã từ chối. Thay vào đó, ông tự mở house couture mang tên mình, ra mắt bộ sưu tập đầu tiên vào năm 1997. Gaultier làm “haute couture” rất xuất sắc. Ngôi nhà của ông là một trong số mười một nhà chính thức được công nhận bởi Chambre Syndicale de la Haute Couture.
Những thiết kế của Gaultier được định hình bởi một phong cách thống nhất kể từ năm 1976: áo jacket và quần cấu thành nên mối liên kết cơ bản giữa tủ đồ của nam giới và nữ giới. Sự nam tính trong những chiếc áo jacket hai hàng cúc, áo khoác dáng ôm, áo khoác da, áo liền quần, trench coat,… được cân bằng với tính nữ khi kết hợp cùng corset, tất đùi (stocking), hay được thổi vào làn gió phương Đông bởi những chiếc áo caftan hay djellaba.
Những năm 80, phong cách của Gaultier thiên về phom dáng vai rộng, eo nhỏ đồng thời tập trung vào những đôi chân mang tất đùi. Thập niên 90, các BST của ông trở nên phong phú và đầy màu sắc bởi nguồn cảm hứng dồi dào từ nhiều luồng văn hoá, phom dáng cũng trở nên cân bằng và thoải mái hơn.
Sự sáng tạo của Gaultier khiến những bộ đồ nội y trở thành trang phục mặc độc lập chứ không chỉ là đồ lót, cùng với những thiết kế như áo sơmi-jacket, quần-váy góp vào tủ đồ phụ nữ những thiết kế thú vị. Trong show diễn của Gaultier, phụ nữ có thể mặc trang phục của nam giới và đàn ông cũng có thể khoác lên người những chiếc váy, đầm hay corset.
Các thiết kế của Gaultier giàu màu sắc và chi tiết: thiên văn học, hình xăm, chữ viết, biểu tượng Celtic, những gương mặt, biểu tượng tôn giáo (Thập tự giá, ngôi sao của David, bàn tay Fatima…) Chúng xuất hiện trên chất liệu trang phục, dưới dạng bản in, thêu, đính kết. Ông cũng rất thích các hoạ tiết kẻ sọc, kẻ ô, chấm bi.
Gaultier đặc biệt quan tâm tới xử lý chất liệu và thường xuyên sử dụng những chất liệu đắt giá như len lông cừu, nhung, taffeta,… kết hợp với những chất liệu tổng hợp như rayon, latex, giả da, lụa tuyn nhân tạo. Những chất liệu đắt giá được đưa vào kiểu đồng phục quân đội, trong khi vải denim lại được dùng để may váy dạ hội. Sự xáo trộn của Jean-Paul Gaultier khiến các couturier theo lối truyền thống phải sửng sốt và phê phán, nhưng ông không ngại ngần phá bỏ những quy tắc cũ để tạo ra lối đi riêng.
Năm 2014, NTK quyết định đóng cửa dòng Ready-To-Wear để tập trung hoàn toàn vào Haute Couture và mảng Beauty. Đầu năm 2020, Jean-Paul Gaultier tuyên bố Show diễn Haute Couture Xuân Hè 2020 với 200 mẫu thiết kế sẽ là lần cuối cùng ông bước ra chào khán giả, hứa hẹn sẽ mang đến một concept khác cho thương hiệu Gaultier.
