“Delphos”, Mariano Fortuny – Tấm áo choàng tiên phong, một bộ gown di sản
Điều luôn khiến tôi băn khoăn nhiều nhất chính là việc tìm ra dấu ấn cá nhân trong phong cách thiết kế của mình. Tôi thường tự hỏi bản thân về khái niệm đâu là nguồn cơn cảm hứng để hình thành nên hình dạng phom dáng (silhouette) đặc trưng của mỗi thương hiệu lớn, mỗi nhà thiết kế lớn, thứ mà vốn không bao giờ thay đổi qua năm tháng.
Bởi lẽ, những thứ trong tủ quần áo của tôi sẽ phải đứng trước thử thách lớn nhất của thời gian, của sự biến thiên, đổi thay trong dòng chảy văn hoá hoặc xã hội qua năm tháng! Tất cả mọi thể loại trang phục sẽ nằm gọn trong một vòng xoay khép kín, mà ở đó, mọi chi tiết có thể tăng-giảm, lặp lại theo chu kỳ tạo nên sự biến đổi về phom dáng mới qua từng thời điểm lịch sử.
Áo choàng một mảnh hay bộ gown của Mariano Fortuny: “Delphos” (hồi thập niên 1910s) là một ví dụ điển hình về sự bất biến này. Không giống như các nhà thiết kế khác cùng thời của ông, Fortuny đánh dấu phong cách cá nhân của mình qua những chiếc đầm lụa (silk), bằng việc tiên phong khởi đầu cách xếp nếp pleat tinh tế với khoảng cách đều nhau chằn chặn, trong cái thời mà công nghệ chưa đủ để tạo nên kĩ thuật dập vân, dập nếp theo khuôn mẫu.
Những chiếc đầm suông thẳng ôm nhẹ cơ thể, dài chấm đất, với các nếp dập pli thanh thoát tuôn đổ như dòng suối chảy đã được khoác lên bởi nhiều người phụ nữ quý phái, sau khi được ra mắt lần đầu tiên vào năm 1909. Trở về với thời hiện đại, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp nàng Natalia Vodianova mặc một chiếc đầm màu hồng với kiểu dáng cổ điển tương tự trên thảm đỏ gần đây nhất vào 2009.
Không chỉ đơn thuần là một nghệ sỹ trang trí bối cảnh sân khấu, hay nhiều danh phận khác như kỹ sư lắp đặt chiếu sáng, kiến trúc sư, đạo diễn trong buổi đầu sự nghiệp, Mariano Fortuny còn được lịch sử ghi nhận là nhà thiết kế thời trang nổi bật có những thành tựu tiên phong. Fortuny đã để lại một di sản các phom dáng và thiết kế trang phục trường tồn với thời gian, và về sau còn trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà thiết kế đương đại mãi sau này!
Chúng ta có thể thấy rõ tinh thần ấy trong bộ sưu tập thời trang cao cấp mới nhất của nhà mốt nổi tiếng Valentino. Bộ đôi Giám đốc sáng tạo Maria Grazia Chiuri và Pierpaolo Piccioli đã cùng cất lên khúc hát phom dáng bất hủ mãi mãi của “Fortuny”. Ở đây, tôi muốn nhắc đến Valentino, một trong những nhà mốt khiến tôi bị ấn tượng mạnh bởi họ, Chiuri và Piccioli, hiếm khi nào lung lay thay đổi về độ dài (length) trong những thiết kế của mình. Bộ sưu tập của Valentino luôn mang trong mình hơi thở của sự nữ tính và thơ mộng, những cô gái nhẹ nhàng thanh tao, thoát tục với mái tóc Pre-Raphaelite Tân Cổ điển. Một bộ sưu tập không phải lúc nào được tạo ra để hóa giải cơn khát chóng nở sớm tàn của giới mộ điệu hoặc một số đối tượng khách hàng. Bằng lòng trung thành kiên định, Chiuri và Piccioli đã tạo nên một vẻ đẹp thoã mãn sự sáng tạo, đồng thời vượt ra ngoài dòng chảy xu hướng hằng năm.
Và hiển nhiên, những ai yêu mến Fortuny đều có thể nhận ra rằng những bộ sưu tập Haute couture ấy đều được lấy cảm hứng từ di sản của ông, cũng như nhân rộng bảng màu đặc trưng của Fortuny, đẩy chúng lên tầm cao mới bằng việc xử lý textile trên vải nhung, hoặc in thủ công bằng tay…
Phom dáng của Fortuny không chỉ đơn giản là một mẫu trang phục đẹp được ưa chuộng, bởi việc giải phóng cơ thể phụ nữ trong việc thiết kế trang phục suông thẳng, không corset bó buộc vào thời kỳ lúc bây giờ mới chính là một pháo đài biểu tượng của tinh thần ” Fortuny”. Ý nghĩa tiên phong về sự tự do, thoải mái khi di chuyển và cử động trong trang phục này đã được hưởng ứng nhiệt liệt và trở thành phong cách độc tôn của những nàng thơ, nghệ sỹ, vũ công, diễn viên huyền thoại cùng thời như Isadora Duncan, Martha Graham, Loie Fuller và Ruth St.Denis…
Mariano Fortuny đã đưa thế giới trở về thời đại huy hoàng xa xưa, như thời Hy Lạp cổ đại, khi tiêu chuẩn về cái đẹp là thuận theo những đường nét ban sơ, tự nhiên nhất của con người, không sử dụng corset thắt chặt vòng eo nhỏ… Tinh thần cởi mở ấy, bắt nguồn từ một phom dáng, đã được mở rộng và hưởng ứng nhanh chóng, về văn hóa lẫn tư tưởng.
By F.A.C.E Fashion Workshop